۱۰ تا از روش‌های تدریس زبان انگلیسی

یادگیری زبان خارجی مانند هر علم و هنر دیگری در طول سالیان دچار تغییر و تحولات زیادی شده است. با پیشرفت علومی مانند روانشناسی و زبانشناسی روش‌های نوین ابداع شدند و روش‌های قدیمی اصلاح شدند. حتما اگر از پدر و مادرها و یا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های خود بپرسید که چگونه زبان انگلیسی را یاد گرفتند روش‌هایی که برای شما بازگو می‌کنند بسیار متفاوت از روش‌هایی است که امروزه در موسسات و آموزشگاه‌ها استفاده می‌شود و از آنجایی‌که انسان در مسیر تکامل قدم برمی‌دارد قطعا در آینده نیز روش‌های جدیدتری ابداع خواهد شد. در این مطلب می‌خواهیم 10 روش از روش‌های مختلف تدریس زبان انگلیسی را به صورت ساده بررسی کنیم. امیدواریم بعد از مطالعه این مطلب بتوانید تکنیک‌های مختلفی که در مدرسه یا در موسسات مختلف را تجربه کردید در دسته بندی صحیح قرار دهید.

بهترین روش‌های تدریس زبان‌انگلیسی

1. روش GTM

طبق تحقیقات این روش که مخفف عبارت grammar translation method است. یکی از قدیمی‌ترین روش‌های آموزش زبان انگلیسی در دنیاست. هر روش تدریسی نیاز به یک هدف دارد تا بر طبق آن تکنیک‌های لازم تعریف و تدوین شوند. هدف متد GTM تقویت مهارت reading و writing است. در واقع از بین چهار مهارت اصلی زبان، این دو مهارت از اهمیت بالاتری برخوردار هستند. از آنجایی‌که در این روش speaking و listening در درجه پایین‌تری از اهمیت قرار دارند هیچ‌گونه تاکیدی روی تلفظ‌ ها و یادگیری استراتژی‌های مکالمه و مهارت‌های گفتاری و شنیداری وجود ندارد.

افراد بیشتر باید از طریق خواندن متون قادر به درک و ترجمه آنها به زبان مادری باشند. حفظ کردن ساختارهای گرامری و فرمول‌وار جزء لاینفک این روش است و از زبان‌آموزان انتظار می‌رود تا لیست‌های طولانی از لغات را خارج از بستر مفهومی حفظ نمایند و معادل لغات را به زبان مادری بدانند. لازم به ذکر است این روش در دنیای آموزش امروز به نوعی منسوخ شده و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. این نوع روش‌های تدریس زبان انگلیسی شما را به یاد کدام فضای یادگیری که تا بحال تجربه کرده‌اید می‌اندازد؟

2. روش مستقیم یا Direct method

این روش که بیشتر با نام DM شناخته می‌شود، نسخه به روز شده‌تری از متد GTM است با این تفاوت که ترجمه به زبان مادری در این روش وجود ندارد. زبان خارجی و زبان مادری دو مسئله کاملاً جدا از هم محسوب می‌شود.
در این روش تدریس زبان انگلیسی هیچ‌گونه ترجمه‌ای به زبان مبدا یا زبان مادری وجود ندارد و مدرس باید تنها از طریق  زبان دوم و روش توضیح و نمایش مطالب را به زبان‌آموز تفهیم نماید. برای تفهیم لغات استفاده از عکس‌ها و تصاویر زبان بدن و نقشه جزء اساسی‌ترین ارکان این روش است و همین موضوع زحمت مضاعفی را برای استاد به وجود می‌آورد. این روش اگر چه در مقایسه با روش GTM به‌روزتر است اما به دلیل تنوع کم و عدم استفاده از نکات روانشناسی لازم، چندان کاربردی و مفید محسوب نمی‌گردد.

3. روش شنیداری یا Audio lingual method

یکی دیگر از روش‌های تدریس زبان انگلیسی ALM  است، اکثراً در مورد کودکان و نوجوانان کارایی دارد. جالب است بدانید این روش قدیمی در جنگ جهانی دوم برای آموزش زبان به سربازان به کار رفت تا بتوانند پیغام‌های جنگی را رمزگشایی نمایند. این شیوه در واقع ترکیبی از روش‌های GTM و DM است، مضاف بر اینکه روانشناسی آموزش نیز در یادگیری دخیل است. نکات روانشناسی آموزش باعث می‌شود تا این روش نسبت به دو روش قبلی یکنواختی کمتری داشته باشد.

 اما همانطور که اشاره شد در روش های قبلی لیست های بلند بالایی از ساختارهای گرامری و لغات باید  توسط زبان آموز به خاط سپرده می‌شد در این روش یادگیری بیشتر از طریق گفت و گو هایی که در سطح جامعه اتفاق می افتد،حاصل می شود. به عنوان مثال دیالوگی که بین یک بیمار و یک پزشک اتفاق می‌افتد بستر یادگیری را برای مخاطبین این روش فراهم می‌کند. حفظ کردن دیالوگ‌ها و تمرین آنها در قالب نقش از تکنیک‌های اصلی این روش تدریس زبان انگلیسی است.

هدف اصلی این روش این است که افراد بتوانند از طریق شنیدن زبان خارجی ساختارها را بفهمند و بتوانند به صورت تقلیدی از آنها استفاده نمایند. اولویت آموزش مهارت‌ ها در این روش به این شکل است:

1. شنیدار
2. گفتار
3. خواندن
4. نوشتن

به نظر شما ALM از دو روش قبلی مفیدتر است؟

4. روش Silent way

از جمله روش‌های تدریس زبان انگلیسی روش silent می‌باشد. Silent way یا SW روش متفاوتی است که عمدتاً مناسب افرادی است که دوره‌های مکالمه را بیشتر گذرانده‌اند و بیشتر قصد تمرین و تجربه را دارند. یکی از فضاهایی که این روش بیشتر در آنجا استفاده می‌شود کلاس‌های بحث آزاد است.نکته جالب این روش این است که در آن “سکوت یک ابزار است”. این بدین معناست که مدرس تا جای ممکن حرف نمی‌زند تا زبان‌آموزان تمرین کنند که به خودشان متکی باشند و حتی اگر اشتباهی وجود دارد خودشان بتوانند آن را از بین ببرند. در واقع مدرس فقط محور اصلی بحث کلاس را فراهم می‌کند و در ادامه از زبان‌آموزان می‌خواهد تا به بحث و گفت‌وگو بنشینند و هرجا که لازم باشد اشکالات آنها را رفع خواهد کرد.این روش یکی از روش‌های خلاقانه تدریس زبان انگلیسی می‌باشد.

به نظر شما تاثیر وجود مدرس در این کلاس تا چه حد است؟

5. روش Community language learning

مخفف نام این روش CLL است. این تکنیک تدریس زبان انگلیسی همان‌گونه که از نامش پیداست به این نکته اعتقاد دارد که زبان یک پدیده اجتماعی است پس یادگیری آن نیز تنها از طریق اجتماع صورت می‌گیرد. در این روش اساساً مدرس به عنوان یک رهبر در کلاس حضور دارد و پس از مطالعه یک مطلب افراد به گروه‌های مختلف تقسیم می‌شوند و مطلب را به اشکال مختلف با هم تمرین می‌کنند. اساسی‌ترین قسمت نقش مدرس در این روش، نقش مشاور است. به این شکل که مدرس در بین گروه‌‌ها حرکت می‌کند و به فعالیت آنها نظارت دارد و هرکجا که لازم باشد جهت هدایت و راهنمایی و یا رفع اشکال حضور پیدا می‌کند.

بعد دیگر حضور مدرس فاکتور تشویق و ترغیب است. چون در این روش تقویت اعتماد به نفس زبان‌آموزان بسیار مهم است تا بتوانند در گروه‌ها فعالیت موثر داشته باشند.این روش جز بهترین روش‌های تدریس زبان انگلیسی می‌باشد.
به نظر شما نقش تشویق تا چه حد در یادگیری موثر است؟آیا CLL یکی از موثر ترین راه ها در روش‌های تدریس زبان انگلیسی می‌باشد؟

6. روش Communicative language learning

نام اختصاری این روش CLT است. مخاطبین این روش معمولا زمینه آشنایی با زبان‌انگلیسی را تا حدی دارا هستند و قصد دارند که تسلط خود را روی این زبان افزایش دهند. نکته بارز این روش تدریس زبان خارجی این است که معمولا از سیلابس خاصی پیروی نمی‌کند و سرفصل‌های متفاوتی در هر جلسه مورد یادگیری قرار می‌گیرند. به عنوان مثال بخشی از یک فیلم نمایش داده می‌شود و هرآنچه که در این بخش از فیلم حائز اهمیت یادگیری باشد آموزش داده می‌شود. (نکاتی مانند تدریس گرامر زبان انگلیسی، لغت، تلفظ و …) درواقع هدف اصلی یادگیری زبان مورد استفاده در سطح جامعه است.

به نظر شما عدم وجود سرفصل‌های از پیش تعیین شده برای یادگیری مفید است؟

7. روش Content based instruction

CBI نام اختصاری این روش است که در اکثر دانشگاه‌های دنیا تدریس می‌شود. در این روش یادگیری زبان عمومی و تخصصی در یک راستا قرار دارد. به زبان ساده‌تر در فاز اول گرامرها و نکات پایه‌ای که برای درک یک مطلب تخصصی مورد نیاز است آموزش داده می‌شود و در فاز دوم زبان تخصصی متناسب با رشته تحصیلی زبان آموزان به ایشان تدریس می‌شود. از جمله مزایای این روش این است که افراد علاوه بر یادگیری نکات پایه‌ای، نکات مرتبط با رشته تحصیلی خود را نیز یاد می‌گیرند.این روش جزو روش‌های تدریس زبان انگلیسی در حوزه تخصصی می باشد.

از دید شما بهترین روش یادگیری زبان تخصصی در رشته‌های مختلف چیست؟

8. روش Participatory approach

در این روش تدریس آنچه که باید در کلاس آموزش داده شود بر حسب نیاز مخاطبین طراحی می‌شود. به‌طور مثال مواد آموزشی طراحی شده برای خلبانان، مدیران، حسابداران و هنرمندان با یکدیگر متفاوت است. هرکدام از این مخاطبین نیاز به یادگیری یک سری عبارات و جملات از پیش تعیین شده دارند که در این روش به صورت ویژه به آنها تدریس می‌شود.

9. روش Task based language teaching

آیا این روش پاسخگوی سوال (چگونه مکالمه زبان انگلیسی را تدریس کنیم می‌باشد؟)

این روش یکی از جدیدترین روش‌های تدریس است که به نام TBLT نیز شناخته می‌شود. این روش در دهه‌های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است. مبنای اصلی کار در این روش انجام یک پروژه در کلاس است و طبعاً نسبت به سایر روش‌ها شاگرد محور است. به زبان ساده محور اصلی کلاس شاگرد است و نه معلم! قبل از اینکه از روش‌های تدریس در این متد صحبت کنیم نیاز است تا تعریف روشنی از task داشته باشیم. Task درواقع یک فعالیت زبانی است که برای رسیدن به یک هدف انجام می‌شود. با درنظر گرفتن این تعریف می‌توانیم به این نتیجه برسیم که زبان‌آموزان باید یک فعالیت زبانی را در کلاس انجام دهند تا به یک هدف مشخص برسند.

این فعالیت‌ها ممکن است در یکی از طبقه‌بندی‌های ذیل قرار بگیرند:
1- پر کردن جاهای خالی با اطلاعات لازم
2- پر کردن جاهای خالی با نظرات مناسب
3- پر کردن جاهای خالی با دلایل مناسب
در عمل روال کلاس به سه بخش پیش پروژه، پروژه و مرور تقسیم می‌گردد.
در بخش پیش پروژه مدرس آنچه که باید در طول انجام پروژه مورد استفاده قرار بگیرد را به زبان آموزان تدریس می‌کند. در فاز پروژه زبان آموزان قالباً در گروه‌های کوچک به انجام آن پروژه می‌پردازند و در آخرین مرحله زبان آموزان نتایج حاصل از انجام پروژه را باهم درمیان می‌گذارند و به یکدیگر بازخورد می‌دهند. نقش معلم در این روش بیشتر شبیه یک ناظر و یک مشاور است و همین موضوع باعث بالا بردن استقلال دانشجو در یادگیری می‌شود.این روش را می توان جزو روش‌های تدریس زبان انگلیسی برای آموزش مکالمه دانست.
از دیدگاه شما انجام پروژه به زبان خارجی تا چه حد می‌تواند به مهارت گفتار زبان‌آموزان کمک کند؟

10. روش Cooperative learning

این روش بر مبنای مشارکت و رقابت بین زبان آموزان طراحی شده است. به عنوان مثال برای هر مبحث یک کار گروهی تعریف می‌شود و زبان آموزان از طریق تبادل اطلاعات در گروه‌ها تلاش می‌کنند تا آن مبحث زبانی را یاد بگیرند و پس از آن در گروه‌های مختلف گرد هم می‌آیند تا نتایج فعالیتشان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و این روال آنقدر ادامه دارد تا تمامی مباحث پوشش داده شود.
روش‌های نامبرده در مطلب فوق شناخته شده‌ترین روش‌ها در حیطه آموزش زبان است اما برخی از موسسات و آکادمی‌های برجسته فقط به استفاده از یکی از این روش‌ها اکتفا نکرده و تلفیقی از نقاط قوت تمامی روش‌ها را استفاده می‌کنند که این امر باید حتما توسط متخصصین این حوزه انجام شود تا اصولی بوده و در بلند مدت سودمند باشد.روش‌های تدریس زبان انگلیسی می‌تواند در یادگیری زبان‌آموز بسیار موثر باشد.
به نظر شما بهترین روش یادگیری زبان چیست؟