افعال دو قسمتی در زبان انگلیسی(Phrasal Verbs)(قسمت اول)

مشکل‌ترین مبحث هر زبان معمولاً قسمتی است که مربوط به افعال آن زبان می‌شود و یادگیری هر زبان تا اندازه زیادی به یاد گرفتن افعال آن زبان، شکل و طرز به کار بردن آنها در جملات بستگی دارد. به‌جز در مواردی که افعال از جنبه‌های تاریخی و ریشه‌های لغوی با هم ارتباط و تشابه دارند شکل و ساختمان افعال در زبان‌های مختلف اغلب دارای اختلاف فاحشی هستند. بیشتر مردم بر این عقیده‌اند که ساختمان افعال در زبان مادری خودشان بسیار ساده و روشن بوده در حالی که از شکل، طرز به کار بردن و ترکیب افعال در زبان‌های دیگر دچار شگفتی و سردرگمی می‌شوند.

بدون‌شک در زبان انگلیسی افعال دو کلمه‌ای به‌علت وضع به‌خصوص خود بخش فوق‌العاده مشکل و پیچیده‌ای در سیستم افعال انگلیسی به وجود آورده که اغلب زبان‌آموزان آن زبان با زحمت فراوان موفق به شناختن و آموختن آنها می‌شوند. در این مقاله از سفیرمگ با این افعال دو قسمتی یا دو سیلابی بیشتر آشنا خواهیم شد.

آشنایی با افعال دو قسمتی در زبان انگلیسی

یکی از ویژگی‌های زبان انگلیسی که توجه خاص همه زبان‌آموزان را به خود جلب می‌کند تشکیل افعال ترکیبی است که عبارتند از یک فعل به اضافه یک ضمیمه یا دنباله قیدی مانند:

استادان دستور این زبان در مورد این تعریف، نام و حتی وجود چنین دسته‌ای از افعال با یکدیگر اتفاق نظر ندارند. عده‌ای آنها را افعال اصطلاحی phrasal می‌نامند و عده‌ای دیگر آنها را افعال دو کلمه‌ای two-word verbs می‌نامند. این‌گونه افعال را افعال ترکیبی، ترکیبات فعل به اضافه قید و یا فعل به اضافه حرف اضافه نیز گفته‌اند.

چنانچه بخواهیم تعریف عملی و جامع‌تری به دست دهیم باید بگوییم که فعل دو کلمه‌ای ترکیبی است از یک فعل به اضافه یک دنباله کوتاه که بلافاصله بعد از فعل آورده می‌شود و آن دو (فعل و دنباله) باهم یک واحد لغوی تشکیل داده که در ساختمان جملات انگلیسی مثل یک فعل معمولی عمل می‌کند. گاهی‌اوقات معنی چنین ترکیبی تقریباً معادل مجموع دو قسمت تشکیل‌دهنده آن می‌باشد مثل ((جست‌وجو کردن)) look for و یا search for و گاهی‌اوقات قسمت فعل بیان کننده معنی اصلی ترکیب بوده و دنباله قیدی فقط چیزی به معنی اصلی اضافه می‌کند. برای مثال up که در صورتی که بعد از برخی از افعال آورده شود بیان کننده ((کمال-شدت)) می‌باشد.

و زمانی نیز معنی چنین ترکیبی کاملاً متفاوت است با مجموع معانی تک‌تک کلماتی که فعل از آنها تشکیل یافته است. مثال:

در اینجا لازم است فرق بین افعال دو کلمه‌ای از یک طرف با ترکیبات ساده و معمولی (فعل به اضافه قید) و یا (فعل به اضافه حرف اضافه) را از طرف دیگر روشن نمود.

الف- در مورد افعال لازم دو کلمه‌ای که مفعولی به دنبال ندارند این امکان هستن که آنها را با ترکیبات ساده (فعل به اضافه قید) اشتباه کرد. مثل او بالا رفت he climbed up که climb فعل و up قید می‌باشد.

فرق بین افعال دو کلمه‌ای با شکل ساده فعل به‌اضافه قید

1. برخلاف اغلب افعال دو کلمه‌ای معنی ترکیب ساده (فعل با قید) معادل با مجموع معانی تک‌تک آن دو کلمه است و در حقیقت فعل دارای معنی اصلی در آن ترکیب می‌باشد. به دو مثال زیر توجه کنید:

(فعل به اضافه قید) he climbed up در این ترکیب فعل دارای معنی اصلی می‌باشد. در حالی که در جمله زیر فعل جمله از افعال دو قسمتی بوده و تمامی آن یک واحد لغوی می‌باشد.

2. در افعال دو کلمه‌ای جای فعل و دنباله قیدی هیچ‌گاه باهم عوض نمی‌شود. در حالی که در ترکیب ساده (فعل و قید) چنین امکانی وجود دارد. برای نمونه هرگز نمی‌توان گفت up he turned ((به مفهوم ظاهر شدن)) در صورتی که در قطعات ادبی می‌توان up he climbed را به همان مفهوم ((صعود کردن)) به کار برد.

در اینجا نمونه‌های بیشتری از افعال لازم دو کلمه‌ای را با ترکیبات ساده (فعل با قید) مقایسه می‌کنیم تا تفاوت بین این دو دسته از افعال روشن‌تر گردد.

افعال دو قسمتی	ترکیبات ساده فعل به اضافه قید
To go on    ادامه دادن	To go into    داخل شدن
To carry on    ادامه دادن	To carry away  حمل کردن و بیرون بردن
To fall out    تقلیل پیدا کردن	To fall down    پایین افتادن و سقوط کردن

ب- اما در مورد افعال دو بخشی متعدی باید فرق آنها را با ترکیبات ساده (فعل با حرف اضافه) روشن ساخت.

فرق بین افعال دو کلمه‌ای متعدی با شکل ساده (فعل به اضافه حرف اضافه)

1. معنی اغلب افعال دو کلمه‌ای معادل مجموع تک‌تک معانی کلماتی است که آنها را تشکیل می‌دهند. در صورتی که این امر در مورد ترکیبیات معمولی (فعل به اضافه حرف اضافه) و یا (فعل به اضافه قید) صحیح نیست به دو مثال زیر توجه کنید:

2. امکان آوردن لفظ و یا کلمه‌ای به صورت صفت و یا قید بین دو بخش افعال دو کلمه‌ای وجود ندارد. در حالی که می‌توان بین ترکیب معمولی (فعل و حرف اضافه) صفت و یا قیدی قرار داد. مثلاً در مورد این فعل دو کلمه‌ای نمی‌توانیم بگوییم !he ran quickly up a bill ولی می‌توان گفت .he ran quickly up a hill (فعل با حرف اضافه)

3. ترکیب معمولی (فعل با حرف اضافه)

در این ترکیب می‌توان قید یا صفت را بین فعل و حرف اضافه قرار داد. مثلاً جمله he ran up a hill را می‌شود به این صورت نیز به کاربرد ولی در مورد جمله he ran up a bill چنین امکانی وجود ندارد.

4. در افعال دو قسمتی معمولاً فشار صدا بر روی ضمیمه یا دنباله کوتاهی است که بعد از فعل می‌آید. یعنی دنباله قیدی دارای تکیه اصلی صدا است ولی در ترکیب معمولی (فعل با حرف اضافه) فشار صدا بر روی خود فعل است. مثال:

5. از آنجایی که حرف اضافه وظیفه‌اش بیان کردن رابطه بین فعل و اسم است بنابراین در ترکیب (فعل و حرف اضافه) دنباله یا حرف اضافه آن بیشتر به طرف اسمی که بعد از آن می‌آید کشیده می‌شود تا فعلی که قبل از آن است و در نتیجه بین فعل و دنباله آن مکث کوتاهی شنیده می‌شود در صورتی که در مورد افعال دو کلمه‌ای چنین مکثی مشهود نیست. مثال:

6. در مورد افعال دو کلمه‌ای گاهی می‌توان دنباله قیدی آن را بعد از مفعول قرار داد ولی در ترکیبات (فعل و حرف اضافه) چنین تغییری هیچ‌گاه امکان ندارد. مثال:

7. اگر برای جملاتی که دارای ترکیب (فعل و حرف اضافه) می‌باشند با کمک کلمه پرسشی where جمله سوالی درست کنیم، در جواب آن سوال می‌توان با همان حرف اضافه یک عبارت اضافه‌ای معنی‌دار بیان کرد. مثلاً:

از جمله He ran up a hill این جمله سوالی را درست می‌کنیم ?Where did he run که در جواب آن می‌توانیم بگوییم .up the hill

اما برای جملاتی که دارای فعل دو کلمه‌ای می‌باشند دادن چنین جواب معنی داری امکان پذیر نیست. مثلاً در مورد جمله

نمی‌توانیم به همان طریق قبل سوال و جوابی داشته باشیم یعنی بگوییم

ولی چنانچه برای جملاتی که دارای فعل دو کلمه‌ای می‌باشند با کلمات پرسشی what و whom جمله سوالی درست کنیم امکان دادن چنین جواب‌های کوتاهی وجود دارد. مثال:

در اینجا برای روشن شدن مطلب مثال‌های بیشتری از افعال دو کلمه‌ای متعدی را در مقایسه با ترکیبات معمولی (فعل و حرف اضافه) نقل می‌کنیم.

فعل دو کلمه‌ای	فعل و حرف اضافه
He turned down the offer. او پیشنهاد را رد کرد.	He turned down the road. او به سمت پایین جاده گردید.
He looked over the old fence. او آن دیوار قدیمی را بررسی کرد.	He looked over the old fence and saw his old friend. او از روی دیوار قدیمی به آن طرف نگاه کرد و دوستش را دید.
A new manuscript turned up. نسخه‌ی جدیدی کشف شد.	He turned sharply up a country road. او به سرعت به داخل جاده دهکده چرخید.
He called up his brother. او به برادرش تلفن کرد.	He called up the stairs. او کسانی را که بالای پلکان بودند صدا زد.
He broke in his new car. او شروع کرد به استفاده از اتوموبیل جدیدش.	The window shield broke in his new car. بادگیر اتوموبیل جدیدش شکست.
He looked up the words. او معنی آن لغت را پیدا کرد.	He looked up the street but saw no one. او به سمت بالای خیابان نگاه کرد ولی کسی را ندید.

انواع افعال دو کلمه‌ای در زبان انگلیسی

همان طوری که قبلاً نیز اشاره شد افعال دو کلمه‌ای عبارتند از واحدهای لغوی که از نظر صرف و استعمال در جمله کاملاً شبیه افعال معمولی می‌باشد. به عبارت دیگر این افعال درست مانند افعال دیگر صرف شده و مانند آنها با کمک افعال معین به صورت منفی و استفهامی در آورده می‌شوند. مثال:

افعال دو کلمه‌ای از نظر گرفتن مفعول نیز کاملاً شبیه افعال دیگر بوده و به دو دسته لازم و متعدی تقسیم می‌شوند.

1. افعال دو کلمه‌ای: لازم

این‌گونه افعال دو کلمه‌ای به مفعول احتیاج نداشته و محل دنباله قیدی آنها هیچ‌گاه تغییر نمی‌کند، یعنی همیشه بعد از فعل آورده می‌شود. در افعال دو کلمه‌ای لازم فشار صدا معمولاً بر روی دنباله قیدی می‌باشد. مثال:

در اینجا چند نمونه از افعال دو کلمه‌ای لازم آورده می‌شود.

تذکر – بعضی از افعال دو کلمه‌ای هستند که به هر دو صورت لازم و متعدی به کار برده می‌شوند و اغلب معانی‌یشان نیز در اصل با هم تفاوتی نمی‌کند. مثلاً به معنی فعل blow up در دو جمله زیر توجه کنید:

2. افعال دو کلمه‌ای متعدی

افعال دو کلمه‌ای متعدی افعالی هستند که احتیاج به مفعول داشته و اغلب دارای بیش از یک معنی هستند: